Ai chịu trách nhiệm bồi thường sau vụ vỡ hồ nước ở Lâm Đồng?

Luật sư cho rằng Công ty TNHH Trang trại Việt Phong Phú, chủ đầu tư và đơn vị quản lý hồ chứa, phải bồi thường toàn bộ thiệt hại và có thể bị xử lý hình sự do xây dựng trái phép.

Tối 1/11, hồ chứa nước phục vụ sản xuất nông nghiệp của Công ty TNHH Trang trại Việt Phong Phú – do ông Trần Quang Tính (51 tuổi, ngụ TPHCM) làm giám đốc – bất ngờ bị vỡ.

Nước từ hồ (diện tích khoảng 1.400m2) cộng với lưu lượng lớn trên các kênh liên hồ ở Suối Măng – Cây Cà và suối Tân Lai đổ xuống khu dân cư Cây Cà, xã Tuy Phong, làm bé gái 13 tuổi tử vong, nhiều người bị thương. Vụ vỡ hồ nước gây thiệt hại nặng về nhà cửa, cây trồng, vật nuôi.

Sau vụ vỡ hồ nước này, nhiều người dân bức xúc, yêu cầu các ngành, các cấp phải xử lý trách nhiệm của Công ty TNHH Trang trại Việt Phong Phú, có phương án xử lý không để xảy ra vỡ hồ gây nguy hiểm cho nhân dân.

Có thể bị xử lý hình sự

Liên quan đến vụ việc, trao đổi với phóng viên Dân trí, luật sư Đặng Thị Thúy Huyền (Đoàn Luật sư TPHCM) cho rằng, yêu cầu của người dân về việc xử lý trách nhiệm của Công ty TNHH Trang trại Việt Phong Phú trong sự cố vỡ hồ chứa nước là hoàn toàn có cơ sở pháp lý.

Theo Điều 584 Bộ luật Dân sự 2015, người nào có hành vi xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe, tài sản của người khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thường, trừ trường hợp thiệt hại do sự kiện bất khả kháng hoặc hoàn toàn do lỗi của bên bị thiệt hại.

Luật sư Huyền phân tích, trong vụ việc này, Công ty TNHH Trang trại Việt Phong Phú là chủ sở hữu và đơn vị quản lý hồ chứa, nên phải chịu trách nhiệm bồi thường toàn bộ thiệt hại về tính mạng, tài sản, hoa màu, vật nuôi và các chi phí khắc phục hậu quả cho người dân.

“Việc hồ chứa được xây dựng khi chưa có giấy phép thể hiện lỗi hoàn toàn thuộc về doanh nghiệp. Do đó, công ty không chỉ phải bồi thường thiệt hại đầy đủ mà còn cần phối hợp với chính quyền địa phương để hỗ trợ người dân sớm ổn định cuộc sống, thể hiện tinh thần trách nhiệm và tuân thủ pháp luật”, bà Huyền nhấn mạnh.

Cũng theo vị luật sư, Nghị định 36/2020/NĐ-CP quy định hành vi khai thác, sử dụng công trình thủy lợi khi chưa được cấp phép có thể bị xử phạt hành chính lên đến 230 triệu đồng, đồng thời buộc chấm dứt hoạt động và khôi phục hiện trạng ban đầu.

Bà Huyền cho biết thêm, công ty này đã không thực hiện các bước bắt buộc như đánh giá tác động môi trường, thẩm định thiết kế an toàn hồ chứa, lập phương án phòng ngừa và ứng phó sự cố, những quy trình cần thiết để đảm bảo an toàn cho người dân và tài sản khu vực hạ lưu.

Ngoài ra, việc Công ty Trang trại Việt Phong Phú vận hành hồ chứa nước trái phép dẫn đến hậu quả chết người và thiệt hại nghiêm trọng về tài sản có thể bị xem xét trách nhiệm hình sự về tội Vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng theo Điều 298 Bộ luật Hình sự, với khung hình phạt cao nhất lên đến 15 năm tù.

Cần xử lý nghiêm

Bên cạnh trách nhiệm của doanh nghiệp, cơ quan quản lý Nhà nước tại địa phương cũng cần được xem xét trong công tác quản lý, kiểm tra và giám sát xây dựng hồ chứa nước. Việc một công trình quy mô lớn được thi công, tích nước mà không bị phát hiện, xử lý kịp thời đặt ra dấu hỏi lớn về trách nhiệm của chính quyền cấp xã và các cơ quan chuyên môn thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

Theo các chuyên gia pháp lý, việc buông lỏng giám sát, thiếu kiểm tra định kỳ hoặc không kịp thời phát hiện vi phạm có thể bị xem xét trách nhiệm hành chính, thậm chí trách nhiệm liên đới nếu có dấu hiệu bao che hoặc thiếu tinh thần trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.

Luật sư Đặng Thị Thúy Huyền cho rằng, sự cố vỡ hồ chứa nước không chỉ phản ánh lỗi trực tiếp của doanh nghiệp, mà còn bộc lộ những kẽ hở trong công tác quản lý Nhà nước đối với an toàn công trình thủy lợi.

Để ngăn chặn các thảm họa tương tự, cần xử lý nghiêm chủ đầu tư vi phạm, rà soát toàn bộ hồ chứa tự phát, hồ không phép trên địa bàn, đồng thời làm rõ trách nhiệm của các cơ quan quản lý đã để công trình tồn tại và hoạt động trái phép trong thời gian dài.